Jak radzić sobie z krytyką? Chyba śmiało można powiedzieć, że krytyka jest czymś naturalnym. Nawet małe dzieci są krytykowane i ciężko tak naprawdę obyć się bez niej.
Pozostaje jednak mieć nadzieję, że każda osoba będzie w stanie poradzić sobie z krytyką, co jak się okazuje wcale takie łatwe nie jest. O ile jednak małe dzieci mogą mieć problem z krytyką, tak w przypadku osób dorosłych powinno im to iść lepiej.
Okazuje się jednak, że wielu ma problem z tym, aby przyjąć krytykę do siebie i przejść z nią do porządku dziennego. Czy z krytyką można sobie poradzić?
Konstruktywna krytyka
Warto wyjaśnić czym jest konstruktywna krytyka, ponieważ wiele osób utożsamia ją z hejtem. Właściwie to nie ma oficjalnej definicji na ten rodzaj krytyki.
Można jej użyć wtedy, jeżeli np. pracodawca ma zastrzeżenia do pracy osoby podwładnej.
Wie, że ma rację (całkiem prawdopodobne, że sam pracownik zdaje sobie sprawę z tego, że coś jest nie tak), ale nie wie jak tej osobie ma to przekazać.
Konstruktywna krytyka to taki komentarz, który zawsze jest poparty jakimiś argumentami. Można to wyjaśnić na przykładzie. Otóż pracownik ostatnimi czasy popełnił kilka błędów, które wymagały ingerencji innych osób, aby wszystko wyprostować.
Szef powinien zaprosić swojego pracownika i wskazać mu owe błędy, które zostały popełnione. Należy unikać ogólników.
Nie trzeba mówić „ty nigdy nie robisz”, „zawsze jesteś nieuważny”. Gdyby tak faktycznie było, to pracownik w ogóle nie powinien pracować w danej firmie.
Krytykując konstruktywnie nie można zapominać o tak wielu zadaniach, które pracownik wcześniej wykonał z powodzeniem.
Konstruktywna krytyka nigdy nie powinna tyczyć się czyjegoś wyglądu, głosu, sposobu poruszania się, itd., o ile nie ma to wpływu na wykonywanie obowiązków.
Pracownik lub uczeń (tak, również nauczyciel ma do tego prawo, o ile jego słowa zostaną wypowiedziane w taki sposób, aby nie raniły, tylko miały na celu podniesienie jakości wykonywanych zadań)ma prawo wyrazić swoje zdanie po takiej krytyce. Jeżeli druga osoba wypowie je we właściwy sposób, krytyka zostanie zrozumiana i nikt nie będzie czuł się zraniony.
Jak reagować na krytykę?
Niektórzy powiedzą, że w ogóle takich słów nie słuchają i cieszą się radością życia.
No cóż, takie zachowanie na pewno nie jest prawidłowe, ponieważ w takiej krytyce może czaić się pewne ziarnko prawdy. Warto na pewno te słowa przemyśleć.
Często bywa tak, że wiele osób dorosłych nie umie poradzić sobie z wypracowaniem właściwej reakcji, ponieważ w dzieciństwie nigdy tego nie doświadczyli.
Czegokolwiek by nie zrobili, zawsze byli chwaleni. Także w takich sytuacjach, kiedy ich zachowanie nie do końca było zgodne z obowiązującymi zasadami.
Jak mają nauczyć się takie osoby prawidłowej reakcji na krytykę, skoro nigdy wcześniej nie mieli z nią do czynienia.
Problem z krytyką mogą mieć także te osoby, które w poprzednich latach były nadmiernie krytykowane. Właściwie w ich życiu więcej było takich słów, niż pochwał.
Krytyka odbywała się wręcz napastliwie i karcąco. Dzieci nie mają tak mocno odpornej psychiki, więc w dorosłym życiu takie słowa ich nie tylko ranią.
Sprawiają, że mogą one poczuć się odrzucone, przez co także ich samopoczucie psychiczne może być obniżone.
Największe szanse na odniesienie sukcesu mają te osoby, które w latach poprzednich miały do czynienia z krytyką, ale podaną w zdrowej formie.
Nawet dzieci mogą wynieść wiele z konstruktywnej krytyki. Zawsze więc warto zważać na słowa, które im się przekazuje. Tak, aby nie wpływać negatywnie na ich psychikę, pokazując im własną postawą to, jak można wszystkie błędy naprawić.
Jak radzić sobie z krytyką?
Istnieje wiele sposób na to, aby poradzić sobie z takimi słowami. Każda osoba musi tak naprawdę wypracować idealny sposób dla siebie.
Jak można najlepiej sobie poradzić? W pierwszej kolejności pomyśl nad słowami, które do Ciebie trafiły. Jeżeli tyczą się one konkretnych przypadków, warto przemyśleć to czy w tych słowach nie ma się do czynienia z prawdą?
Całkiem możliwe, że jest to ten rodzaj konstruktywnej krytyki, który może sprawić, że w przyszłości dana osoba będzie lepiej wypełniała swoje obowiązki lub też będzie się lepiej zachowywać.
W takim przypadku najlepiej podziękować i powiedzieć, że owe słowa na pewno zostaną przemyślane. Człowiek czasem sam nie widzi popełnianych błędów, ale osoby stojące z boku wszystko idealnie dostrzegają. Nie ma co od razu się obrażać, jeżeli jest nadzieja na to, że dzięki temu można stać się lepszym człowiekiem.
Osobie krytykującej można przyznać także rację mówiąc np. „wiem doskonale o tym i wciąż pracuje nad tym, aby to zmienić”.
W ten sposób można zakomunikować, że jest się świadomym problemu. Należy jednak pamiętać o tym, aby nad problemem faktycznie pracować. Aby podobne sytuacje w przyszłości faktycznie już się nie zdarzały.
Mówi się także o reakcji na „mgłę”. O co dokładnie chodzi? Na takie zachowanie można pozwolić sobie wtedy, jeżeli ktoś zdaje sobie sprawę z tego, że krytykujący wyolbrzymia sprawę.
Owszem, w pewnej części może mieć ona rację. Jednak nie powinna dodawać takich wtrąceń jak „bo Ty zawsze”, „nigdy nie jesteś w stanie”. W takich przypadkach należy mieć jednak chłodną głowę, aby nie dać się ponieść emocjom, ponieważ z tego może wyniknąć niepotrzebna awantura.
Jak komunikować krytykę?
Jeżeli chce się kogoś skrytykować, zawsze trzeba przemyśleć słowa, które chce się wypowiedzieć.
Lepiej dwa razy przeanalizować to, co chce się powiedzieć na głos, ponieważ może się okazać, że w tej kwestii nie do końca ma się rację.
Warto spojrzeć w przeszłość, jeżeli krytyka ma dotyczyć np. ogólnej postawy. Po co niepotrzebnie wywoływać awanturę, jeżeli faktycznie nie ma się racji? Takie spięcia chyba nikomu nie są potrzebne.
Jeżeli już faktycznie chce się krytykować, zawsze należy robić to na osobności. Nie przy innych osobach, np. przy innych pracownikach. Po co komu szeroka publiczność?
Nie można także zapomnieć o tym, że dane słowa mogą mieć również wpływ na innych, którzy mogą słowa krytyki wykorzystywać w przyszłości także wobec krytykowane. Jeżeli już ma się coś do wypowiedzenia, zawsze należy robić to na osobności.
Także należy zadbać o to, aby mówić spokojnie, nie podnosząc emocji. Krzyk w niczym nie pomaga. Jeżeli ta druga osoba zobaczy spokojny i zrównoważony ton, ma większą szansę na to, aby zrozumieć, że faktycznie coś w tych słowach.
Nie należy także dać się ponosić emocjom wtedy, jeżeli osoba krytykowana zaczyna mówić coraz głośniej. Jak to mówią? Tylko spokój nas uratuje.
Jak przyjmować krytykę?
Na chłodno. Co prawda, pewnie w duszy człowieka właśnie szaleje tornado, ale lepiej nie pokazywać tego na zewnątrz, ponieważ w niektórych miejscach może to być uznane za słabość.
Zanim wypowie się jakiekolwiek słowa, lepiej je przemyśleć. Może a nuż ta druga strona ma rację i trzeba by jej słowa przemyśleć? Każdy chciałby być lepszą wersją siebie, więc może te słowa będą w stanie to sprawić.
Na pewno nie trzeba się od razy unosić, ponieważ emocje nie będą w tym czasie najlepszym sprzymierzeńcem. Krzykami nic człowiek nie będzie w stanie ugrać. Lepiej więc działać na chłodno, ponieważ w ten sposób będzie można pokazać drugiej stronie swoje emocjonalne opanowanie.
Przekaż krytykę osobie, której dotyczy
Plotkowanie to jedna z najchętniej „uprawianych” dyscyplin w obecnych czasach. W ten sposób można zyskać ogromną ilość sprzymierzeńców. Należy jednak pamiętać o tym, aby krytykując dane słowa zawsze kierować do adresata.
Mając komuś coś do zarzucenia, nie należy biec od razu z tym do innych osób, ponieważ plotka szybko się niesie. Okaże się, że zaraz będzie wiedzieć o tym cała firma lub szkoła, a nawet rodzina. Tylko sam adresat krytyki nie będzie niczego świadom.
Po co ma stać się obiektem pośmiewiska w oczach innych? Takich sytuacji należy oszczędzać. Osoba krytykująca musi mieć w sobie na tyle śmiałości, aby faktycznie skrytykować osobę, której dotyczy.
Jeżeli nie ma w sobie takiej śmiałości, powinna bardzo dokładnie przemyśleć czy jej słowa w ogóle mają rację bytu? Całkiem możliwe, że jest to po prostu wyolbrzymianie całej sytuacji. Lepiej więc tego nie robić, ponieważ w ten sposób można tylko drugiej stronie zaszkodzić.
Bierna odpowiedź na krytykę
Taka postawa nie jest wskazana. Może się bowiem okazać, że w ten sposób człowiek wycofuje się, przez co cierpi jego psychika.
Mówiąc np. „tak, masz rację, jestem beznadziejną osobą i w ogóle nic mi nie wychodzi”, wcale nikt nie będzie sobie pomagał. Takie słowa mogą na tyle mocno utknąć w psychice, że dana osoba faktycznie będzie w to wierzyć.
Jak łatwo się domyślać, wcale nie będzie to dobre, więc lepiej z tego zrezygnować. Można zgodzić się na krytykę, ale też nie można jej wyśmiewać.
W ten bowiem sposób nie będzie można wyczuć co tak naprawdę dzieje się w duszy człowieka.
Smutek i złość wcale nie są złymi emocjami. Lepiej więc pokazać, że krytyka mogła w pewien sposób człowieka zranić. Szczególnie, jeżeli ktoś czuje, że te słowa nie zostały sprawiedliwie wypowiedziane i wcale człowiek się z nimi nie zgadza. Bierna odpowiedź na krytykę jest zła.
Agresywna reakcja na krytykę
Też nie jest wskazana taka postawa. Fakt, można się bronić, ale czy z tego powodu należy wszczynać od razu awanturę? Lepiej przemyśleć te słowa, ponieważ z tego może wyjść niepotrzebny konflikt.
Poza tym atakując drugą osobę, tak naprawdę każdy będzie atakował siebie. Co więcej, utrzymując agresywną postawę, dojdzie nie tylko do niepotrzebnego konfliktu. W ten sposób będzie zmieniać się ocena innych osób względem krytykowanej osoby.
„Tej/temu nic tak naprawdę nie można powiedzieć, ponieważ od razu krzyczy” – ileż to razy człowiek sam wypowiadał takie zdanie?
Lepiej więc samodzielnie nie mieć takiej postawy, ponieważ nikt nie chce znaleźć się poza marginesem społeczeństwa. Tym bardziej że w ten sposób łatwo wpaść w depresję.
Krytyka to temat, którego w żaden sposób nie będzie można omijać. Trzeba nauczyć się z nią żyć i odpowiednio reagować. Należy także nauczyć tego własne dzieci, aby zawsze na krytykę reagowały w odpowiedni sposób.
Emocjonalne reakcje na krytykę
Naturalną reakcją na krytykę jest często obrona lub uczucie zranienia. Rozumienie, dlaczego tak się dzieje, pomaga w zarządzaniu naszymi reakcjami i pozwala na konstruktywne wykorzystanie otrzymanej krytyki.
Ocena wartości krytyki
Nie każda krytyka jest wartościowa lub zasługuje na naszą uwagę. Nauka odróżniania konstruktywnej krytyki, która może przyczynić się do naszego rozwoju, od tej, która jest wynikiem złych intencji, jest kluczowa.
Techniki radzenia sobie z krytyką
Sposoby, takie jak aktywne słuchanie czy zachowanie dystansu emocjonalnego, pozwalają na bardziej obiektywne podejście do krytyki. Pozwalają one wykorzystać ją jako źródło informacji zwrotnej, nie wpływając negatywnie na nasze samopoczucie.
